Tamxarite - Islamitisch nieuwjaar

Aanstaande woensdag wordt er weer tamxarite gevierd in Senegal, het islamitisch nieuwjaar. Het is behalve een islamitische feestdag vooral ook vermengd met niet-islamitische gebruiken zoals tadiabone vooral leuk voor de kinderen die tegen de avond als kleine travestieten langs de deuren gaan. De jongetjes worden in kleren van een zusje gehesen inclusief charmant geknoopte foulard om het hoofd! De meisje kleden zich veelal in een boubou en met as worden een baard en grijze wenkbrauwen op het gezicht geschilderd. Bij ons thuis ging dit altijd met de nodige hilariteit gepaard vooral als een behoorlijk volwassen sabarspeler op de binnenplaats verschijnt gekleed in een strak minirokje!
Voor de gehele familie is er dan een uitgebreide maaltijd van (senegalese) couscous, met een speciale saus - beetje uitkijken voor ingewanden als je er niet van houdt



Op de site van Abdulwadud - http://abdulwadud.web-log.nl/abdulwadud/wolofal/index.html vond ik meer informatie over het feest:
Volgens Oustaze Alioune Sall zoals weergegeven door Ndiaga Ndiaye in zijn artikel "Célébration de la «Tamxarit» : Un jour, des évènements" (Lequotidien.sn, 18-01-2005) heeft de Tadiabon "een religieuze en sociale oorsprong: talibés (bedelaars afkomstig van koranscholen) bezoeken tijdens de veille de Tamxarit hun familie; na het correct voordragen van een soera krijgen ze dan een deel van de copieuze maaltijd mee, die tijdens de veille wordt verorberd. In de loop van de tijd is de Tadiabon verworden tot een farce die gedragingen met zich meebrengt die niet conform de islamitische wetgeving zijn."
Het is goed om bij deze religieuze oorsprong van Tadiabon stil te staan (voor ik het genoemde artikel las, wist ik nog niets van de oorsprong van Tadiabon). Aan de andere kant, wanneer ik dan zo groepen kinderen langs de deuren zie gaan, uit volle borst de bekende Tadiabon-liedjes zingend, dan raak ik toch ontroerd door al die blije gezichtjes en vraag ik me af wat er zo erg is aan zulk onschuldig vermaak. Tot slot volgen hier twee voorbeelden van Tadiabon-liedjes:

1. TAAJABOONJI NEEX NA
Taajaboonji neex na Taajaboon vieren is helemaal te gek
Lu ka taxa neex? En waarom is dat zo heerlijk dan?
Góór robe, jigéén sabador Nou, jongens dragen jurken en meisjes dragen kaftans

2. TAAJABOON HOLÉ
(van de groep kinderen zingt de ene helft de tekst en de
andere helft antwoordt telkens na elke (korte) zin met "holé")
Taajaboon (holé) [taajaboon - algemeen]
Taajaboon (holé)
Sama Taaj bi (holé)
Oh, mijn Taaj (holé)
Abdou Jambaar (holé) [introductie 'verhaal' Abdou Jambaar]
Abdou Jambaar (holé)
Ñaari malaaka la (holé)
Is twee engelen (holé)
Ci kaaw leye jogge (holé)
Hij is van boven gekomen (holé)
Daanu ci sapruum (holé)
En op de grond gevallen (holé)
Moo, yaay ji (holé) [taajaboon - algemeen]
Hé, mevrouw (holé)
Ndeggëm dangey nelaaw (holé)
Als je slaapt (holé)
Yëwul book (holé)
Wordt dan wakker (holé)
Sarax ndongo njaay (holé)
En geef ons wat lekkers (holé)
Tay du bësu nelaaw (holé)
Het is nu niet de tijd om te slapen (holé)
"Ma ne, yaay ji (holé) [Abdou Jambaar die spreekt]
Luister naar me, mevrouw (holé)
Mba julli nga am?" (holé)
Houdt u zich aan uw vijf dagelijkse gebeden? (holé)
Mou ne: waaw waaw (holé) [verhalend]
Ze zegt: zeker weten (holé)
"Yaggat leen ko yaggat!" (holé) [Abdou Jambaar]
Neem haar mee! (holé)
"Fu ñu ko yaggat jëmë?" (holé) [een groep engelen]
Waar nemen we haar naar toe? (holé)
"Sa Àjjana sa!" (holé) [Abdou Jambaar]
Naar het Paradijs! (holé)
Mu ne tëxët reh (holé) [verhalend]
Ze breekt in lachen uit (holé)
"Ma ne, baay bi (holé) [Abdou Jambaar]
Luister naar me, mijnheer (holé)
Mba julli nga am?" (holé)
Houdt u zich aan uw vijf dagelijkse gebeden? (holé)
Mu ne: deedet (holé) [verhalend]
Hij zegt: nee (holé)
"Yaggat leen ko yaggat!" (holé) [Abdou Jambaar]
Neem hem mee! (holé)
"Fu ñu ko yaggat jëmë?" (holé) [een groep engelen]
Waar nemen we hem naar toe? (holé)
"Sa Saffara sa!" (holé) [Abdou Jambaar]
Naar de hel! (holé)
Mu ne tëxët jooy (holé) [verhalend]
Hij breekt in huilen uit (holé)
Wanneer de kinderen dan hun snoep, rijst of ander lekkers in ontvangst hebben genomen, zingen ze:
Bi lépp sarax duununa
(Dank u voor) al deze overvloedige gaven

Nu we toch aan 't feesten zijn, wat is de Ashoura die op 7 of 8 januari wordt gevierd?

Blijkbaar is Asjoera een dag waarop volgens islamitische tradities verschillende religieuze gebeurtenissen hebben plaats gevonden.O.a de vergeving van Adam,de redding van Abraham van de brandstapel en het einde van de zondvloed.
Het wordt gevierd met het samen eten van Asjoerapudding om solidariteit en vriendschap te delen op 7 janauari.
Ook in Antwerpen viert de moslimgemeenschap dit en graag samen met zoveel mogelijk verschillende mensen.
Symbolisch gebeurt dit op een boot(Ark) en wel op 14 januari.Het is de VZW Cediba (centrum voor dialoog en begrip in Antwerpen)die dit organiseert.Mooi initiatief vind ik.
groetjes Tania (met even een andere gebruikersnaam want het lukt me ook weer niet om in te loggen )

Shitprikbord, technisch bedoeld dan want voor de rest is het hier peis en vree
Tania, Barbarita,Rafiki, ikzelf en wie weet nog meer hebben in het verleden meermaals problemen gehad met het inloggen, en neen Tania ik ga de 14e niet mee bootje varen wegens bekende mankementen

Hapje voor de Tania hapje voor den Eddy........dat is ook delen hé

Haha da's praat die ze tegen baby's verkopen, dan heb ik toch liever de borst ze

Jaja dan zet ik mijne joker in . Nu wil ne mens al eens delen naar het voorbeeld van de asjoeravierders.

Ashoura, Asjoera of Ashura wordt door verschillende groeperingen binnen de islam op verschillende manieren gevierd en er worden verschillende zaken herdacht.

De Soenieten herdenken inderdaad dat Musa/Mozes zijn volk op die dag van Egypte naar Palestina heeft geleid, waardoor ze werden bevrijd van onderdrukking. Soms wordt er gevast op die dag, maar dat is vrijwillig.

De Sji'iten geven aan Asjoera een bijzondere plek als afsluiting van de tiendaagse rouwperiode in de maand muharram waarin de martelaarsdood van Imam Hoessein in 680 wordt herdacht. Hoessein kwam om nabij de Iraakse stad Karbala en veel pelgrims gaan dan ook naar die stad toe om Asjoera te vieren. De herdenking bestaat uit het houden van processies waarin een lijkbaar wordt rondgedragen en mannen zichzelf kastijden als teken van vereenzelviging met Imam Hoessein. De processies komen met name voor in gebieden waar veel sjiieten wonen, zoals Iran, Irak en Libanon. Ook in Afghanistan en Pakistan waar de sjiieten een minderheid vormen, komen deze processies veel voor.
Meer info: http://www.onzemaninteheran.com/articles/articles_irak2004.htm#heer

De Alevieten, die een stroming binnen het sjiisme vormen, herdenken en rouwen tijdens Asjoera de dood van Imam Hoessein. Alevieten herdenken en rouwen niet door middel van zelfkastijding zoals de Sjiieten, maar vasten 12 (verwijzing naar de 12 imams die na de profeet de leiders van de moslims moesten zijn) dagen (of indien niet mogelijk een tijd met of belangrijke getallen -bijv. 7-tallen of even getallen, alhoewel dit niet zeker is). Ook bereiden sommigen zich 3 maanden eerder voor op Asjoera, door middel van het niet scheren van de baard, en houden ze zich aan bepaalde consumptieregels die bij Asjoera worden gebruikt. Dit maakt het vasten tijdens Asjoera voor Alevieten heel anders dan "normaal" vasten. Er mag bijvoorbeeld geen water worden gedronken tijdens het eten 's avonds, en ook geen vlees gegeten (omdat het slachten symbolisch lijkt op de doodsoorzaak van Imam Hoessein). Ook worden er geen groenten gegeten waarvoor een 'onthoofdende' beweging nodig is om ze te bereiden. Velen gaan naar speciale Cemhuizen (Alevietische moskeeën) op de laatste dag van het vasten, de -waarschijnlijk- daadwerkelijke dag van het heengaan van Imam Hoessein. Alevieten doen geen openbare processies vanwege de eeuwenlange onderdrukking waaronder zij hebben geleden (en in het hedendaagse Turkije nog steeds lijden) door de Soennieten, en openbaar rouwen, als het ooit deel was van hun traditie, langzamerhand als taboe werd gezien.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Asjoera