'Kongo': over 500 jaar kolonisatie, 50 jaar onafhankelijkheid

Geen Senegal, wel een interessante reeks mbt kolonialisme in Afrika.
'Kongo', vanaf dinsdag 25 mei 3 weken lang om 22.05 uur op Canvas.


De driedelige documentaire 'Kongo' is een originele en ambitieuze reeks over de geschiedenis van onze voormalige kolonie, van 1510 tot 2010. Die boeiende, maar ook tragische geschiedenis wordt tot leven gewekt met fascinerende archiefbeelden uit de belangrijkste Belgische archieven, aangevuld met docufictie en animatie om ook figuren en episodes waarover geen beeldmateriaal bestaat, te reconstrueren en evoceren.
De reeks kadert in de viering van de 50ste verjaardag van de onafhankelijkheid van Congo (30 juni). 'Kongo' is een coproductie van Canvas met onder meer Off World, Eklektik en RTBF.
De documentaire brengt de geschiedenis van Congo in kaart over een tijdspanne van vijf eeuwen, vanaf de ontscheping van de Portugezen in de 15e eeuw, tot het bewind van Joseph Kabila vandaag. Er is lang gewerkt aan dit project: historici en documentalisten deden meer dan een jaar onderzoek, in samenwerking met diverse universitaire instellingen en de belangrijke archiefinstellingen in dit land.

Aflevering 1 : De wedren (1510 – 1908) – 25/05
De eerste aflevering beschrijft de grote stappen van de Europese koloniale bezetting van Congo. We volgen het spoor van een aantal Portugese, Franse, Belgische en Afrikaanse pioniers bji de eerste belangrijke stappen in de Europese kolonisatie van Kongo. Van de bezetting van de Portugezen in de 16de eeuw tot de heerschappij van Leopold II in de 19de eeuw, van de slavenhandel tot de handel in rubber: via getuigen die de kolonisatie van binnenuit hebben meegemaakt, blikt deze aflevering terug op de verschillende facetten van die bloedige verovering en wrede uitbuiting.

Aflevering 2 : De tijd der illusies (1908-1960) – 01/06
In de tweede aflevering zien we hoe Leopold II, bedolven onder de kritiek, in 1908 de Onafhankelijke Kongo-Vrijstaat afstaat aan België. In een mozaïek van portretten verkent deze aflevering hoe zwarten en blanken met hun daden of ideeën een belangrijke rol hebben gespeeld in de geschiedenis van Belgisch Kongo. Als stukjes van een grote legpuzzel vertellen de verschillende personages vanuit hun eigen invalshoek over de hoogtepunten van de Kongolese geschiedenis van de 20ste eeuw.

Aflevering 3 : De reus op lemen voeten (1960 – 2010) – 08/06
De derde aflevering begint met de abrupte onafhankelijkheid van Congo op 30 juni 1960. Patrice Lumumba, het historische symbool van hoop en vernieuwing, wordt snel aan de kant gezet en vermoord. Zo wordt hij een nieuwsgierige en aandachtige waarnemer van het wel en wee van zijn land, van 1960 tot 2010; van het bewind van Mobutu tot dat van Joseph Kabila, waarover hij in deze derde episode hartstochtelijk vertelt.

Docufictie
'Kongo' gaat de uitdaging aan om in de vorm van docufictie de bewogen geschiedenis te vertellen van één van de rijkst bedeelde, meest begeerde en controversiële regio’s in Centraal-Afrika. Dat gebeurt door een originele en venieuwende combinatie van oorspronkelijk archiefmateriaal en speciaal daartoe ontworpen animatiesequenties.

Gebaseerd op authentieke documenten uit de belangrijkste archieven van ons land, laat 'Kongo' de kijkers de blanke aanwezigheid in Zwart-Afrika herontdekken, beleven en begrijpen. Kongo stelt in drie afleveringen van 52 minuten nieuwe inzichten en een nieuwe interpretatie van het verleden voor om op onafhankelijke en onbevooroordeelde manier het heden beter te begrijpen:

'Kongo' is gemaakt met exclusieve foto’s en archiefbeelden, met een sterke evocatieve en aanschouwelijke kracht, die vaak voor het eerst aan het grote publiek worden getoond. De archieffilms komen uit het Afrikamuseum in Tervuren, het Kadoc te Leuven, Cinematek te Brussel, Belgavox, RTBF, VRT en privé-verzamelingen. De beelden zijn enerzijds afkomstig uit verzamelingen die in het kader van het project 'De Koloniale Film' werden gedigitaliseerd, op initiatief van de makers van deze reeks; en anderzijds ook uit de recent gediditaliseerde fotografische collecties van het Afrikamuseum in Tervuren. 'Kongo' biedt de kans om dit cinematografisch koloniaal patrimonium te (her)ontdekken. De initiatiefnemers hebben de overheden er bovendien toe aangezet om die verzameling te repatriëren naar Afrika en ter beschikking te stellen van de Congolese, Burundese en Rwandese bevolking.

Het verhaal van 'Kongo' wordt geëvoceerd aan de hand van een meerstemmige vertelling door bekende (Lumumba, Kasa-Vubu) en minder bekende (Lavigerie, Tippo Tip, Panda, Kimbangu, Ryckmans) historische figuren uit de Kongolese geschiedenis, én door anonieme getuigen die eveneens hebben bijgedragen tot de transformatie van het Afrikaanse continent. In originele animatiesequenties dompelen deze personages ons onder in hun leefwereld en nemen ze ons niet alleen mee achter de schermen van de officiële geschiedschrijving, maar ook in hun persoonlijke en symbolische beleving van de gebeurtenissen.

Het gebruik van animatie verleent de documentaire een eigenzinnnige, artistieke en soms ludieke benadering, waarbij diverse soorten archief (gravures, geluidsopnames, foto’s, films) worden geïntegreerd in geanimeerde reconstructies van belangrijke en symbolische sleutelmomenten. Deze animaties wekken tevens de sleutelpersonages weer tot leven: we zien en horen hen praten, als het ware als getuigen van hun eigen geschiedenis. Deze animaties werden gerealiseerd door de animatiestudio WalkingThe Dog.

Het documentaire project 'Kongo' werd geproduceerd door Eklektik Productions en Off World in een coproductie met RTBF, Canvas, Arte Belgique, La Communauté Française de Belgique, Het Vlaams Audiovisueel Fonds, Motion Investment Group, Media Programme, Bruxellimage, het Afrikamuseum en Belgavox.

bron: http://www.tv-visie.be/inhoud/belgie/24mei2010/kongo-over-500-jaar-kolonisatie-50-jaar-onafhankelijkheid_37483/

Er is reeds enkele weken donderdagavond op Canvas rond 20.00 u denk ik een HEEL interessante reeks bezig met de journalist Rudi Vranckx die Congo bezoekt n.a.v. 50 jaar onafhankelijkheid van België.

Ik ben ook onlangs de tentoonstelling gaan bekijken in het fotomuseum over Congo, heel leerrijk en boeiend.

Ben nu bezig aan de boeken van Jef Geeraerts Gangreen 1 heb ik net uit en ben nu Gangreen 2 aan het lezen.

Tja ik vind dat de kolonisatie toch niet zo een mooie geschiedenis geweest is, en wat Jef Geeraerts betreft ik bekijk hem nu met heel andere ogen en heb een heel ander idee over hem, die heeft zich ook niet van zijn properste kant laten zien daar ...

Maar ja het is waar op Canvas zeer interessante televisie te zijn over ons "koloniaal" verleden dus allemaal kijken zou ik zeggen.

Coucou

Wat Jef Geeraerts betreft denk ik dat er over eeuwen terug nog over hem zal gesproken worden als le blanc de chez nous of notre frère, papa etc. dit door overlevering. Vergeet niet dat J.G. daar een initiatie heeft gehad en dat wil daar wel wat meer zeggen dan het slap gelul in Senegal of Gambia alle uitzonderingen er buitengelaten
P.S. Kom binnen enkele dagen wel op de proppen met een lijst Congoliteratuurals de PC het toelaat tenminste.
Babs moet me intussen haten maar hij is op komst Babs

Happy to see u're alive and your PC still working!
Groetjes, Babs

Hier dan het lijstje. Essentiëel is de reisgids Belgisch Congo & Ruanda Urundi 3e uitgave 1958 uitgegeven door Infor Congo, zowat het handboek van de Belgische loloniaal.
- Congo De schoonste tijd van mijn leven door Jan Raymaekers getuigenissen van oud-kolonialen in woord en beeld
- Kind in Congo Het verloren paradijs door Peter Verlinden
- Achterblijvers in Congo Een drama voor de Congolezen? door Peter Verlinden
- Onze dagen in Congo Verhalen van oud-kolonialen door Bob Van Hee en Julien Remoortere
- De ontdekk ing van Congo door Rudi Vranckx en tevens de beste
- De grote Afrikaanse oorlog in de regionale geopolitiek 1996-2006 door FilipReyntjes
- Futur simple De kinderen van Congo door Koen Vidal&Sthepan Vanfleteren
en natuurlijk alles van Lieve Joris een autoriteit!

En deze is dan aan je aandacht ontsnapt Eddy?

"Schrijver David van Reybrouck kiest in zijn magnum opus Congo. Een geschiedenis radicaal voor het verhaal van de Congolezen. "

Congo was en is een verzamelplek voor heel veel lelijks: bizarre wreedheden, koloniale willekeur, hekserij, verkrachting, niets ontziende uitbuiting en corruptie. Maar het land vormt ook een voortdurende inspiratiebron voor grootse literatuur, van Joseph Conrad’s Heart of Darkness tot, ja, David van Reybroucks ruim zeshonderd bladzijden tellende epos, met de sobere titel Congo. Een geschiedenis. Het boek is een formidabele optocht van bekende historische en haast mythische figuren zoals koning Leopold II, Lumumba, Kasavubu en Mobutu. Daarnaast bezoekt Van Reybrouck de Congolese gemeenschap in Guangzhou, China, en introduceert hij onbekende, maar fascinerende ooggetuigen ten tonele, merendeels van Congolese origine. Onder hen Etienne Nkasi, wiens beeltenis de boekcover siert.

“Papa Nkasi”, sprak ik tegen het halfduister, “ik ben zeer vereerd u te ontmoeten(…)hoe maakt u het?”
“Aah”, kreunde hij vanachter zijn brillenglazen die zozeer bekrast waren dat je zijn ogen niet meer zag, “ik heb last van mijn demi-vieillesse.”(…)Hoe oud was dat dan wel, die halve ouderdom? Hij zag er zonder meer uit als de oudste Congolees die ik ooit had ontmoet. Lang nadenken was niet nodig. “Je suis né en mille-huit cent quatre-vingt-deux.”

1882, dat betekende dat hij geboren werd voor Leopold zich Congo toeëigende (1885). Hoe onwaarschijnlijk zijn geboortedatum ook klinkt, papa Nkasi weet Van Reybrouck te imponeren met een ongekende hoeveelheid details uit de begindagen van het Belgische kolonialisme. Helaas haalt Nkasi de verschijning van ‘zijn’ boek niet. “Geregeld belde ik tijdens het lange schrijven aan dit boek zijn neef om te vragen hoe het met Nkasi ging. 'Il se porte toujours bien!' klonk het telkens opgewekt aan de andere kant van de telefoon.” Minder dan een week voor de deadline van het manuscript krijgt Van Reybrouck te horen dat Nkasi net gestorven was. Hij denkt aan de banaantjes die hij bij hun eerste ontmoeting in zijn handen gestopt kreeg, en raakt vervuld van weemoed, terwijl Brussel ‘zijn laatste dagen beleeft van een winter die niet wijken wil’.

Als wij van Reybrouck spreken, beschijnt de lentezon de Brusselse straten en zijn de terrassen goed bezet. Hij neemt ons naar Oh Fadista, een Portugees restaurant bij station Brussel Zuid, niet ver van zijn huis in een van de meest louche buurten in de stad. Onze conversatie wordt bij tijd en wijle overstemd door luidruchtige Congolezen, die dit restaurant als uitvalsbasis hebben gekozen.

Vanwaar dit boek?
‘’Er is al heel goed onderzoek naar de geschiedenis van Congo gedaan, maar dat is vaak in het academische circuit blijven steken. Deels was het gewoon enthousiasme, omdat ik Congo een fascinerend land vind. En wat natuurlijk meespeelt, is het persoonlijke element. Mijn vader heeft van 1961 tot 1966 in Congo gewerkt – ik voer hem halverwege het boek op. Ik ben opgegroeid in een gezin waar een flard Congolese aanwezigheid was. Mijn vader sprak Swahili met onze hond Mbwa, Swahili voor ‘hond’. Zijn tijd in Congo is zeer bepalend geweest voor mijn vader. Hij was 22 jaar toen hij vertrok, kwam uit een boerendorp in West-Vlaanderen. Hij fietste drie avonden per week naar Brugge om daar lessen Frans, Engels en Duits te volgen. Hij had een bepaald soort drive, was nieuwsgierig naar de wereld. Uit dat dorp zijn meer zeer weinig mensen naar Congo vertrokken. In de familie hadden wij ook geen missionarissen.”

Sprak hij er vaak over?
“Mijn vader was een zeer matige verteller. Hij gaf antwoorden van drie lettergrepen.”

Maar daardoor bracht hij wel uw interesse op gang.
“Het was een godsgeschenk dat mijn vader zo’n slechte verteller was. Anders had ik dit boek niet geschreven. Ik heb het verhaal geschreven dat hij me had moeten vertellen.”

In uw boek heeft u heel nadrukkelijk het Congolees perspectief willen verwerken. Is dat voor u belangrijker dan het Belgische perspectief?
“Het is sowieso belangrijker omdat mijn boek een periode beslaat van 150 jaar. Van die 150 jaar zijn de Belgen er maar 75 jaar geweest.”

Maar heeft u niet de Belgen een spiegel willen voorhouden?
“Nee, ik wilde de geschiedenis van een land schrijven. En de Congolezen vormen daarin de primaire bevolkingsgroep. Ik heb er heel bewust voor gekozen zoveel mogelijk Congolese stemmen aan het woord te laten. Ik dacht niet: ik mag geen blanke aan het woord te laten, want voor je het weet verval je van het ene eenzijdige verhaal in het andere. Over de koloniale periode heb ik ook een aantal Belgen aan het woord gelaten, zoals Vladimir Drachoussoff, een landbouwingenieur met Russische wortels. Ook Jean Cordy, de kabinetschef van de voorlaatste gouverneur-generaal, een oude, zieke maar buitengewone informant, dus het zou stom zijn om alles wat blank is eruit te filteren."

Weten de Belgen genoeg van hun koloniale verleden in Congo?
“Op dit ogenblik domineert een generatie in België die op Congolees vlak analfabeet is. Het zijn mensen die wel morele principes hanteren."

Principes als?
“In 1990 heeft België de banden met het Mobutu-regime verbroken, omwille van de slachting bij Lubumbashi (het leger richtte een bloedbad aan op de universiteitscampus met meer dan honderd doden, red.). Sindsdien is er een grote breuk tussen België en Congo. In de jaren negentig is wel een register ontstaan om naar internationale gebeurtenissen te kijken. Een register van de mensenrechtenschendingen, verkrachte vrouwen en kindsoldaten. Een soort moreel begrippenkader dus waarmee men naar Congo kijkt. Op zich waardevol en noodzakelijk, maar niet gevoed door historische of etnografische kennis, en dat beperkt helaas de efficiëntie van ons optreden.”


Heeft er wel een vorm van verwerking van het koloniale verleden plaatsgevonden?
“Dat is schoorvoetend begonnen, sinds een jaar of tien. Tienduizenden Belgen zijn uit Congo teruggekeerd in 1960, maar daarna is de belangstelling voor Congo verminderd. Het is ook een zwarte bladzijde geworden, het kolonialisme werd verzwegen. En sinds een jaar of tien, vijftien is er gelukkig een nieuwe spoor ontstaan. Dat zijn die morele gevoelens.”

De verontwaardiging uit Hochschild’s boek over de in Leopold’s naam afgehakte handen zien we bij u niet terug.
“Ik beschouw geschiedschrijving als een vorm van dialectiek. We zijn van diep kolonialisme vervallen in diep anti-kolonialisme en beiden hebben blinde vlekken. Mijn boek wil de politiek van Leopold liever begrijpen dan gemakzuchtig veroordelen. Wat moeten we nu nog gaan veroordelen? Het is een soort verlangen naar zelfkastijding, waar de Congolese bevolking niets aan heeft. Zouden de Belgen van nu zich schuldig moeten voelen over de idiote en misdadige organisatie van een roofzuchtig privé-bedrijf, want dat was Leopold’s onderneming uiteindelijk, waar het Belgisch parlement werkelijk niets over te zeggen had?”

Congo staat nog altijd bekend als het ‘heart of darkness’.
“Ik verafschuw elke metafoor van die strekking. Het zegt iets over ónze onwetendheid, onze angst, onze waarden. Ik wil Congo niet als nachtmerrie laten zien. Ik probeer aan te tonen dat hoe gruwelijk een aantal manifestaties in de geschiedenis ook geweest zijn, ze het gevolg zijn van een bepaalde logica.”

Toch kun je ook doorschieten in je verklaring en begrip. Een moord blijft een moord, in welke tijd en context ook gepleegd.
“Ja, ik denk dat het heel goed is dat Belgen weet hebben van wat er is gebeurd in de Congo-Vrijstaat. Hochschild heeft een breed publiek geïnformeerd en dat was goed, al had hij wel wat nuances mogen inbouwen. Hij spreekt over het uitroeien van tien miljoen mensen terwijl we daar echt geen cijfers over hebben.”

In Congo valt op dat je mensen nostalgisch hoort zuchten dat het in 1960 allemaal beter was. Er was werk. Sommigen zeggen zelfs: “Waren de Belgen nog maar hier!”
“Horen jullie dat ook in Congo? Ik hoor het vaak, maar dan denk ik dat ze dat zeggen omdat ik Belg ben. Je bespeurt inderdaad een soort nostalgie naar de koloniale periode, die overigens op desinformatie gebaseerd is. Er leeft ook nostalgie naar het Mobutu-tijdperk. In een stad als Kinshasa, waar 80 procent van de bevolking jonger dan 25 is, heeft niemand het Mobutu-tijdperk bewust meegemaakt. Het zegt wel iets over een land als zijn utopische horizon zich voornamelijk in het verleden bevindt. De andere utopische horizon is die van de pinkstergemeenschap. Het is in ieder geval niet het heden, helaas niet.”

Welke rol speelt de Congolese diaspora in België bij de beeldvorming? Heeft zij een stem in het Congo-debat?
“De diaspora wordt mondiger. Daar ben ik zeer gelukkig over. Een paar jaar geleden was er een rel omdat Congolezen in Brussel de strip Kuifje in Afrika racistisch vonden. Er is wel verschil tussen Congolese diaspora en de Congolezen in Congo. Ik denk dat de frustratie hier hoger is. Omdat ze hier te veel met een glazen plafond te maken krijgen. Europa blijkt een realiteit die vaak minder aangenaam is dan de droom die men ervan had. Als ik er met mijn Congolese vrienden over praat, stuit ik op een ambivalent gevoel. Zij mogen kritisch zijn over hun eigen land, maar als een ander het verwoordt, zeker iemand uit de voormalige koloniserende mogendheid, dan ligt dat heel gevoelig. Als Congolezen mijn toneelstuk Missie zien, ergeren ze zich als pater Bruno Vervecken foetert over de slechte staat van de wegen. Dat raakt hen.”

Wat gaat de herdenking van vijftig jaar onafhankelijkheid in België doen?
“Ik had de hoop dat het een post-koloniaal ontwaken zou betekenen. Maar ik vrees dat we een totale Congo-overkill gaan krijgen waarvan maar weinig beklijft. Ik bespeur nu ook al afschuwelijke nostalgie. Boeken met titels die men niet meer denkbeeldig acht, “Congo, de schoonste tijd van mijn leven”.

Echt?
“Zoiets staat zelfs bovenaan in de boeken-toptien, hè! Van de andere kant wordt in die Congo-hype ook een naïef soort hoop aan de man gebracht. Twee vrienden van mij hebben zeven kinderen gevolgd en hun levensverhaal opgetekend. Sterke portretten, maar gesponsord door Unicef. Bij de presentatie ging het voortdurend over hoop. Maar voor de kinderen die vandaag in Congo leven, is er bitter weinig hoop. Je moet gewoon eerlijk zijn. Ik ben allergisch voor dit soort zacht, zoet gezeik. Die personalisering van ellende helpt om een complexe geschiedenis te ontsluiten maar dient ook om compassie op te wekken bij de potentiële donateurs, terwijl de wezenlijke vraag niet gesteld wordt: waarom is het van belang kindersterfte te bestrijden in een land dat in het oosten door overbevolking kapotgaat? Ik zeg niet dat je die kinderen moet laten verrotten. Maar wat heeft het voor zin om meelij op te wekken over het lot van individuele kinderen, terwijl er een gigantisch probleem van overbevolking speelt?"

Moeten we Congo aan zijn lot overlaten?
Ik denk dat we maar twee keuzes hebben. We kunnen de soevereiniteit van de natiestaat heilig verklaren en Congo zijn eigen leercurve laten beklimmen. Dat betekent een proces van zeer lange adem, met zeer veel schendingen van mensenrechten, en zeer veel burgerleed. Dan spreek je over een duur van vijftig jaar. Minstens. Ofwel we gaan ons ermee bemoeien.
We hebben deze discussies ook gehad over huiselijk geweld. Het is niet toevallig dat het denken over de natiestaat zoals we dat vandaag kennen, op hetzelfde moment is ontstaan als het denken over het kerngezin. Er heeft een soort sacralisering plaatsgevonden van de kleinere unit, of dat nou de natiestaat is of het gezin. In het geval van het gezin weten we inmiddels dat het de plicht is van externen om in te grijpen in het geval van partnergeweld of kindermisbruik. Of het tenminste te melden. Over de natiestaat zijn we trager met dat denken.”

Moeten we een VN-protectoraat van Congo maken?
“Ik pleit voor een tussenvorm waarbij de internationale gemeenschap een ondersteunende maar niet betuttelende rol speelt. In de transitieperiode tussen 2002 en 2006 stond Congo de facto onder semi-curatele van de internationale gemeenschap. Het heeft zinvolle resultaten opgeleverd, met de verkiezingen als hoogtepunt. Sommige machthebbers vonden het niet leuk natuurlijk, pottenkijkers werden niet geduld. Maar het doet mij zeer om te zien hoe een land blijft vastzitten in miserie, corruptie en massale mensenrechtenschendingen. Congo doet mij soms denken aan iemand met vreselijke brandwonden. Elke poging de persoon te helpen, met zalf of zwachtels, doet pijn. Maar de persoon niet helpen, verlengt het lijden. Dat is zo’n beetje de afweging. Het is vloeken in de kerk, maar soevereiniteit is voor mij ondergeschikt aan het bestrijden van massaal burgerleed.”

Tekst: Hans Ariëns en Lonneke van Genugten
Beeld: Teun Voeten

Nee hoor Babs staat niet op het lijstje omdat ik die nog niet gelezen heb, is wel in bestelling. Trouwens al die Congoboeken kosten me een oor zal het maar zien als de wraak van de Congo lol of is het misschien de schuld van een verre oom die ooit in Kisangani resideerde who knows?

Nog ééntje Bloedrivier Een reis naar het gebroken hart van Afrika door Tim Butcher een journalist die de Stanleyroute volgt met soms niet alledaagse middelen. Butcher slaagt erin om midden in het oerwoud waar de wegen aangelegd door de kolonialen al lang overwoekerd zijn aan crossmotors te geraken en samen met een inlandse gids zodoende een groot deel kilometers af te malen maar tegen ziekte kan hij niet op en is hij verplicht een deel van de route links te laten liggen. Aanradertje

Guido van Raybroeck zit een beetje te foeteren op titels zoals "Congo-de schoonste tijd van ons leven". Hij verliest dan wel effe uit het oog dat de verhalen in dat boek opgetekend werden naar getuigenis van oud-kolonialen. Wat zou ie dan willen dat diezelfde oud-kolonialen zeggen dat het de grootste rottijd van hun leven was? Ik ben de bezitter van zo'n dertig tot veertig Congoboeken waarvan een deel fotoboeken en geloof me dat was daar in orde en diezelfde oud-kolonialen leefden daar voor die tijd in ongekende luxe en men kon in Kisangani dingen kopen die rijke mensen in België zelfs niet konden kopen. De manier waarop was verkeerd maar dat is dan weer een ander verhaal.

Moet natuurlijk zijn David van Reybrouck

Nog dit. Bij ons is het sterftecijfer bij baby's 5/1000 in Congo is dat 1/5

Nu de feesten naderbij komen dreigt het nog spannend te worden. Momenteel word er 7 op 7 gewerkt aan de weg van de luchthaven tot Kinshasa-centrum, liters zwart zweet van de ruggen van de Kinios dank zij de deadline die de Chineesjes nu stellen. En of dat nog niet genoeg is spant de familie Lumumba een proces aan tegen de Belgische staat, faut le faire nu de koning op bezoek komt, trouwens een redelijk gecontesteerd bezoek. Zelf denk ik niet dat de koning zich daar moet laten zien, wij hebben daar niets verloren. De politiek zegt natuurlijk dat wij de banden met Congo niet mogen verbreken maar voor de schoon ogen van de negertjes hebben wij het nooit gedaan want money was altijd de name of the game zowel in de vrijstaat Congo als in het voormalige Belgisch Congo.Nu nog lopen sommige Belgen met dollartekens in hun ogen maar tegen de Chinezen kunnen zij toch niet concureren, daar zit het grote geld en die gaan die positie niet vlug opgeven. Zelfs de Senegalezen en Libanezen die tot voor kort een monopolie hadden in Kinshasa klagen nu steen en been

Is het nostalgie of is die man zo dom in zijn 'fout zijn' Bij de Belgische ambassadeur in Kin. hangt er een foto van Leopold II en eentje van Stanley achter zijn bureau